مسجدشهداءبجنورد

«بهمنیار» پسر مرزبان زرتشتی، بهترین شاگرد «پورسینا»

«ابوالحسن بهمنیار» پور مرزبان، از دانشمندان برجسته زرتشتی و بهترین شاگرد فیلسوف و پزشک نامی‌«شیخ الرییس ابوعلی سینا» است. «ابوالحسن»، کنیت اوست و او را «کیارییس» نیز می‌خوانند. ابن‌سینا در کتاب «المباحثات» خویش(که در «دارالکتب المصریه» نگهداری می‌شود) به پرسش‌های شاگردانش پاسخ می‌دهد. در مباحثه پنجم و ششم این کتاب از بهمنیار به بزرگی و بی‌همتایی یاد می‌کند.
همچنین در پایین کتاب دو نامه از ابوعلی سینا آورده شده که در آنها مخاطب خود را «الشیخ الفاضل» خوانده است. در نامه نخستین ابن سینا اشاره می‌کند: «کسی را یارای درک و اطلاع بر حقایق کتاب الاشارات و التنبیهات نیست مگر او و ابومنصور رزیله.» به باور آقای دکتر «ذبیح‌الله صفا» این کلمه «او» جز بهمنیار کس دیگری نیست. این نکته را به‌ویژه تاثیر و دخالت این دو شاگرد در پدید آمدن کتاب المباحثات، تایید می‌نماید.
فرزانه بهمنیار در فلسفه، ریاضی و علوم آن زمان دستی به‌سزا داشته و صاحب نوشته‌های چندی به عربی است که از آن جمله‌اند:‌
۱-کتاب «التعلیقات»: که در آن به گفتارهای استاد خویش اشاره نموده است.
۲-کتاب «التحصیلات»: که آن را به پیروی از ترتیبات حکمت علائی استاد خویش نوشته است.
۳-رساله «فی مراتب الموجودات».
۴-رساله «علم ما بعدالطبیعه» در ۱۲ فصل(به استناد فهرست لیدن): که با کمی‌ دگرگونی در برخی نقاط، از «الهیات شفاعین عبارات» شیخ الرییس برگرفته شده است.
۵-کتاب «الزینته فی المنطق».
۶-کتاب «البهجه و السعاده».
۷-کتاب «فی الموسیقی».
۸- کتاب «المفارقات و النفوس»: که شاید نوشته‌ی بهمنیار نباشد، ولی آثار اندیشه‌ی او در برخی از آنها پیدا است.
۹- رساله «فی اثبات العقول الفعاله و الدلاله علی عددها و اثبات النفوس السماویه».
همچنین گزیده‌هایی از پرسش و پاسخ‌های میان بهمنیار با استادش پورسینا در کتابخانه‌های «لیدن»، «بودلیان» و «آمبروزیانا» نگهداری می‌شود.
فرزانه بهمنیار در سال ۴۴۵ خورشیدی( مطابق با ۴۵۸ قمری و ۱۰۶۶ میلادی) درگذشت.